fbpx

Dzieło sztuki odzyskane przez Muzeum Narodowe w Lublinie

5 grudnia 2020
805 Wyświetleń

Muzeum Narodowe w Lublinie odzyskało obraz holenderskiego malarza Fransa Posta, datowany na lata 1650-1680, widniejący w przedwojennych księgach inwentarzowych muzeum pod tytułem „Egzotyczny widok”. Frans Janszoon Post (ur. 1612 w Lejdzie, pochowany 17 lutego 1680 w Haarlemie) był holenderskim malarzem pejzażystą. Jako pierwszy Europejczyk malował krajobrazy Ameryki Południowej.

W 2017 roku pracownicy muzeum analizując wykazy strat wojennych odnaleźli poszukiwane dzieło w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Utracony obraz miał jednak większe wymiary, rozleglejszą kompozycję, podpis artysty i dziurę w płótnie. Udało się ustalić, że tuż po wojnie został on skradziony z budynków muzeum przy ul. Narutowicza, potem płótno obcięto i nabito na nowe krosno. W 1949 r. Muzeum Narodowe w Warszawie nabyło obraz, prawdopodobnie nie znając proweniencji dzieła. W listopadzie 2020 r., dzięki dobrej woli Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowe w Lublinie z powrotem stało się właścicielem dzieła. Dzięki analizie archiwalnych i współczesnych fotografii obrazu, przeprowadzonej przez interdyscyplinarny zespół ekspertów Muzeum Narodowego w Lublinie, ustalono, że poszukiwane dzieło najprawdopodobniej znajduje się w Warszawie. Dla potwierdzenia tych tez niezbędna była weryfikacja dokumentów znajdujących się w obu muzeach oraz badania konserwatorskie.

Archiwalia dokumentujące nabycie obrazu przez Muzeum Narodowe w Warszawie stanowią potwierdzenie, że obraz pochodzi z Lublina. Nabycie dzieła, wraz z dwoma innymi obrazami, zaoferowano Muzeum Narodowemu 9 grudnia 1948 r. 16 marca 1949 r. komisyjnie podjęto decyzję o zakupie obrazu za 50 tys. zł i odrzuceniu dwóch pozostałych.

Oględziny obrazu wyjaśniły rozbieżności związane z wymiarami. Obraz przycięto ze wszystkich stron, przez co utracił on ok. 45% powierzchni lica. Wyjaśnienia takiego działania po części mogą dać informacje na niemieckiej karcie z czasów wojny. Stan zachowania określono wówczas jako „uszkodzony”, zaś na zdjęciu widać dziurę w płótnie, która została wyeliminowana przez obcięcie. Należy wyraźnie zaznaczyć, że takie działanie każdy konserwator dzieł sztuki uznałby za barbarzyńskie i z pewnością zabiegów tych nie dokonał żaden muzealnik.

Fotografia obrazu zrobiona w czasie II Wojny Światowej
Porównanie zaginionego obrazu z obrazem ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie

Źródło: Muzeum Narodowe w Lublinie

Zostaw komentarz