Kolekcja zawiera zbiór ponad 130 fotografii wykonanych przez żołnierzy niemieckich. Zostało na nich udokumentowane życie na terenie dzielnicy żydowskiej w czasie II wojny światowej: przed utworzeniem getta, w czasie jego funkcjonowania oraz po jego likwidacji; zniszczenia miasta po bombardowaniu w 1939 roku; a także ruiny Podzamcza. Niektóre zdjęcia posiadają na rewersach informacje, inne są datowane. Zdigitalizowany zbiór to zdjęcia luźne, większość ma format półpocztówkowy. Wszystkie pochodzą z prywatnej kolekcji, której właścicielem jest Marek Gromaszek. Fotografie zostały zdigitalizowane przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”.
Odnalezione fotografie
Zdjęcia, które prezentujemy nie są jednolitym zbiorem. Nie powstały w ramach jednego zlecenia, nie zostały wykonane przez jedną osobę, różne są także data i miejsce wykonania poszczególnych fotografii. Nie jest nawet pewne, czy wszystkie zdjęcia faktycznie zostały zrobione w Lublinie. Natomiast wszystkie prezentowane dzisiaj fotografie łączy jedno: zostały zakupione na aukcjach internetowych, gdzie figurowały jako kadry przedstawiające dzielnicę żydowską w Lublinie.
Nie wiemy, czym kierowali się właściciele tych materiałów wystawiając je na licytację. Nie wiemy nawet kim byli: czy to potomkowie autorów fotografii, pozbywający się kłopotliwych pamiątek rodzinnych czy też zwyczajni handlarze, którzy wyczuli świetny interes w zdjęciach pochodzących z czasów II wojny światowej. Jedno jest pewne: zdjęcia te stanowią unikalny materiał źródłowy dla wszystkich osób zainteresowanych historią Lublina, a zwłaszcza historią społeczności żydowskiej, przez blisko 600 lat współtworzącej dzieje tego miasta.
Jedyne widoki
Na zdjęciach widzimy różne fragmenty Lublina. Pojawiają się ulice Starego Miasta, Krakowskie Przedmieście, Wieniawa. Jednak większość fotografii przedstawia nieistniejącą obecnie dzielnicę żydowską na Podzamczu. Rozpoznajemy ulicę Szeroką, najważniejszą ulicę miasta żydowskiego, ulicę Krawiecką, najbiedniejszą w tej dzielnicy, czy ulicę Jateczną, słynną z położonej przy niej Wielkiej Synagogi. Paradoksem jest, że są to często jedyne widoki tych ulic i obiektów, ponieważ przed wojną fotografowie rzadko zapuszczali się w te rejony miasta.
Zdjęcia trafiły do Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” dzięki kolekcjonerowi starej fotografii Markowi Gromaszkowi, który postanowił podzielić się swoimi zbiorami i udostępnić je licznej publiczności.
źródło: Ośrodek “Brama Grodzka –
