W dniach 5-11 marca lubelscy licealiści z III, IV i V LO zorganizowali cykl czterech spotkań zatytułowanych „ Wczoraj – dziś – jutro” a poświęconych niemieckiej okupacji w Polsce. Pierwszym z nich przeprowadzonym w lubelskiej cukierni „Chmielewski” była promocja książki „ Okupacja od Kuchni – Kobieca sztuka przetrwania” z udziałem jej autorki dr Aleksandry Zabrudko-Janickiej.
Ta pozycja wydawnicza od momentu jej ukazania się w 2015 roku niezmiennie cieszy się zainteresowaniem wśród czytelników z dwóch powodów. Po pierwsze zawiera wiele ciekawych i nieznanych wątków biograficznych z życia polskich rodzin żyjących w miastach i miasteczkach w okresie okupacji. Jakże wymowny jest jeden z nich dotyczący Bogumiła Janusza Żuławskiego, który jako dziecko razem z bratem wylizywał szuflady, w których dawniej trzymany był chleb. Jak żuli kawałki gazet, a także gryźli ołówki, żeby choć przez chwilę mieć wrażenie, że cokolwiek jedzą. W książce zostało przytoczonych podobnych historii znacznie więcej. Są one tragicznym świadectwem tego, przez co przeszła ludność cywilna podczas okupacji niemieckiej. Ale z drugiej strony książka jest również pierwszy wydanym w Polsce opisem przyrządzania potraw w czasie wojny i tego jak dawano sobie radę, aby utrzymać iluzję zwykłej codzienności. Tak więc w kolejnych rozdziałach poznajemy wiele sposobów szmuglowaniu żywności i zakupów na targowiskach. Znajdujemy w nich różne przepisy, wedle których, mając zaledwie kilka z trudem zdobytych produktów tworzono dania nie tylko zaspokajające głód, ale i czasem dające posmak słodkiego deseru, co niewątpliwie świadczy o zaradności kobiet. Dowiadujemy się także, między innymi, jak przyrządzić chleb z ziemniaków, okupacyjne pierogi, budyń z kapusty z dodatkiem cebuli i jajka, tort z fasoli, herbatę z pokrzywy, kawę z żołędzi, marcepanki, które nie miały ni grama marcepanu, a zrobione były z kaszy mannej i margaryny obtoczonych w kakao oraz nasączone kilkoma kroplami olejku migdałowego i jeszcze rarytas na owe czasy – piernik z marchwi.
Jest to zatem ważna i interesująca książka, którą na pewno warto uzupełnić swoją domową biblioteczkę. Taką opinię potwierdzali także uczestnicy tej promocji degustując na zakończenie spotkania potrawy sporządzone wedle zawartych w niej przepisów.
W ramach tego cyklu lublinianie spotkali się także w Teatrze Muzycznym z pisarką i biografką Barbarą Wachowicz opowiadającą o czasach okupacji oraz na KUL z mieszkającymi na Lubelszczyźnie żołnierzami biorącymi udział w Powstaniu Warszawskim. Na zakończenie odbyła się projekcja filmu „Powstanie Warszawskie” połączona z wystąpieniem przedstawiciela Muzeum Powstania Warszawskiego i bohaterką filmu Barbarą Traczyk-Stwaską.
Cykl ” Wczoraj-dziś-na zawsze” niewątpliwie był znaczącym doświadczeniem, zwłaszcza dla młodzieży i nie pozostaje nic innego jak tylko przyklasnąć lubelskim licealistom za pomysł i jego sprawne przeprowadzenie.
Maciej Skarga
Foto Paweł Wartacz
