O skali problemu alkoholowego w Lublinie i działającej przy Urzędzie Miasta Lublin Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych z dr. Piotrem Dreherem, radnym Rady Miasta Lublin, rozmawia Grzegorz Sawicki, foto Marek Podsiadło
– Co jest najczęstszym powodem sięgania po alkohol w ilościach, które prowadzą do uzależnienia?
– Powodów, dla których ludzie piją uzależniające ilości alkoholu, jest dużo. Począwszy od problemów w związkach czy w środowisku zawodowym, kończąc na traumach psychicznych. Gdyby osoby o słabszej kondycji psychicznej oraz te, które borykają się z nierozwiązanymi sprawami natury osobistej w porę udały się po pomoc np. do terapeuty, prawdopodobnie nie sięgnęłyby po alkohol. Spożywanie tego rodzaju używek to także łatwy sposób na zapomnienie. Łatwy, dostępny i w miarę tani.
– Zazwyczaj myślimy o problemie alkoholowym w kontekście środowisk patologicznych, tymczasem z alkoholizmem zmagają się zwyczajni ludzie.
– Jest duża rozpiętość problemu – uzależnienie od napojów alkoholowych dotyczy już nastolatków z różnych grup środowiskowych, a także osób dorosłych. Znaczenia nie ma ani pochodzenie, ani wykształcenie, ani wysokość zarobków. W Lublinie obecnie z różnego rodzaju form wsparcia oferowanego przez podmioty lecznicze, Centrum Interwencji Kryzysowej czy organizacje pozarządowe korzysta około 72 000 mieszkańców. Ale to akurat są osoby, które postanowiły sobie pomóc.
– Przy Urzędzie Miasta Lublin działa Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Co kryje się pod tą nazwą?
– Komisja funkcjonuje w oparciu o przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Na mocy ustawy komisję powołuje prezydent miasta. W jej skład wchodzą osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Są to osoby reprezentujące różne zawody (lekarze, terapeuci, pracownicy socjalni, kuratorzy sądowi) zaangażowane w działalność na rzecz promowania trzeźwości wśród dzieci, młodzieży i dorosłych.
– Jaką rolę konkretnie pełni komisja?
– Jej podstawowym zadaniem jest spowodowanie, aby osoby nadużywające alkohol skorzystały ze wsparcia w zakładzie lecznictwa odwykowego. To jest nasz absolutny priorytet, ponieważ zazwyczaj jest to jedyna droga wyjścia z nałogu. Sprawami o zastosowanie obowiązku leczenia odwykowego zajmują się zespoły orzekające. Procedura jest wszczynana po otrzymaniu zgłoszenia problemu alkoholowego, złożonego najczęściej przez rodzinę, ale również przez pracowników socjalnych MOPR lub dzielnicowych. Komisja zbiera informacje dotyczące problemu alkoholowego takiej osoby, następnie kieruje ją na badania do biegłych. Po uzyskaniu opinii potwierdzającej uzależnienie komisja kieruje wniosek o zastosowanie obowiązku leczenia odwykowego do właściwego wydziału rodzinnego i nieletnich sądu rejonowego.
– Alkohol piją nieletni i to już w szkole podstawowej. Pomimo że przy zakupie obowiązuje wylegitymowanie się, jednak niepełnoletni mogą nabyć alkohol.
– Dlatego komisja przeprowadza kontrole punktów sprzedaży napojów alkoholowych pod kątem przestrzegania przepisów ustawy i opiniuje wnioski o wydanie zezwolenia na sprzedaż tych napojów. Jej praca polega na ustaleniu, czy lokalizacja punktu sprzedaży jest zgodna z zapisami uchwały Rady Miasta. Nierzadko dla uzyskania pełniejszej wiedzy na temat położenia punktu zespół przeprowadza wizje lokalne. W pierwszej połowie 2017 r. zespół ds. kontroli przeprowadził 77 kontroli i 19 interwencji w punktach sprzedaży, ujawniono dwie nieprawidłowości. Zespół opiniujący wydał 150 opinii dotyczących usytuowania miejsc sprzedaży napojów alkoholowych, przeprowadził też sześć wizji lokalnych.
– Pomimo ustawowego obowiązku nie wszyscy sprzedawcy wymagają pokazania dokumentu zaświadczającego o wieku kupującego. Jeśli jesteśmy świadkami takiej sytuacji, jak postępować?
– Skontaktować się z nami – telefonicznie bądź mejlowo, tel. (81) 466 34 19, krpa@lublin.eu.
– A co z nietrzeźwymi nieletnimi w śródmieściu Lublina w godzinach wieczornych? Jaki jest pomysł komisji na ograniczenie tego typu sytuacji?
– W pierwszej kolejności należy zgłosić taki fakt na policję lub do straży miejskiej, gdyż są to podmioty, które mają zapewnić bezpieczeństwo i porządek w mieście. Ważna jest także edukacja młodzieży w zakresie szkodliwego spożywania alkoholu oraz przeprowadzanie działań profilaktycznych. Komisja w tym zakresie podejmuje działania, ale to głównie rola szkoły czy rodziny.
– Czy można już mówić o efektach waszej pracy?
– Trudno zmierzyć efektywność prac wykonywanych przez wszystkich członków komisji, można natomiast podać dane liczbowe dotyczące naszych działań. W pierwszym półroczu tego roku zespoły orzekające rozpatrzyły 172 wnioski o zastosowanie obowiązku leczenia odwykowego wobec osób nadużywających alkoholu, członkowie tych zespołów przeprowadzili rozmowy motywacyjne ze 142 osobami oraz wysłuchali 354 osoby, członków ich rodzin czy sąsiadów jako świadków. Skierowano 158 osób na badania do biegłych
w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, przesłano 141 wniosków o zastosowanie obowiązku leczenia w zakładzie lecznictwa odwykowego do sądu rejonowego.
– A inne działania?
– Również na innych płaszczyznach członkowie komisji propagują trzeźwy styl życia – redagują pisma o trzeźwym uczestnictwie w juwenaliach, Kozienaliach i na innych podobnych imprezach odbywających się w mieście. Corocznie zespół przygotowuje pakiet propozycji do gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, który następnie uchwala Rada Miasta. Organizuje również konkurs plastyczny dla uczniów szkół podstawowych „Młodość w trzeźwości daje możliwości”. W takiej pracy dużym wyzwaniem jest dotarcie z informacją do jak największej liczby mieszkańców Lublina m.in. poprzez internet. Członkowie komisji stale podnoszą swoje kwalifikacje, biorą udział w specjalistycznych konferencjach i szkoleniach, co daje możliwość wymiany doświadczeń i poznania, jak jest u nas, a jak jest w innych ośrodkach miejskich.
– A plany na przyszłość?
– Kilka dni temu Sejm zdecydował się uchwalić nowelizację ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Nowe zapisy zakładają możliwość wprowadzenia zakazu sprzedaży alkoholu po godz. 22. Przewidują także zakaz spożywania alkoholu poza miejscami do tego wyznaczonymi. Jednak ostateczna decyzja będzie należała do samorządów, które zdecydują o ewentualnym przyjęciu zapisów. Jak widać, ciągle jeszcze jest wiele do zrobienia.
