W Lublinie odbyły się uroczystości pogrzebowe Stefanii i Władysława Zarzyckich. W ich domu we wsi Kolonia Łuszczów, niedaleko Lublina, ukrywali się żołnierze antykomunistycznego podziemia niepodległościowego – m.in. Hieronim Dekutowski ps. “Zapora” czy Zdzisław Broński “Uskok”. Miejsce to przez partyzantów nazywane było “koszarami”. Niestety, informację o tym otrzymał aparat bezpieczeństwa komunistycznego. Na początku kwietnia 1949 r. dom został otoczony przez oddział UB-KBW-MO. Komuniści aresztowali Stefanię i Władysława. Następnie przewieźli ich do więzienia na Zamku w Lublinie. Tam zostali poddani ciężkiemu śledztwu i okrutnym torturom. W ich wyniku Stefania, która była w zaawansowanej ciąży, została przewieziona na oddział szpitalny więzienia. Tam urodziła córkę i zmarła.
Dwa lata temu specjalistom z Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Lublinie udało się odnaleźć szczątki Stefanii Zarzyckiej. Znajdowały się one na lubelskim cmentarzu przy ul. Unickiej.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się od mszy św. w Kościele Garnizonowym pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Eucharystię odprawił proboszcz ks. ppłk Andrzej Piersiak. Duchowny w swoim kazaniu przypomniał historię Stefanii i Władysława Zarzyckich. Wspomniał również, że msza św. w ich intencji to nie tylko obowiązek wobec zmarłych, ale wzięcie odpowiedzialności za wspólnotę, za Polskę. Przypomniał także rolę historyków w przywracaniu prawdy.
Z kolei prof. Krzysztof Szwagrzyk, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej, zwrócił uwagę na aspekt historii, który często umyka: uczucia jakie towarzyszyły Stefanii i Władysławowi; mężowi, gdy słyszał krzyki bitej przez oprawców żony, będącej w zaawansowanej ciąży. Podkreślił jak trudno jest historykom to przedstawić. Głos zabierali także wojewoda lubelski Przemysław Czarnek oraz wicemarszałek województwa lubelskiego Zbigniew Wojciechowski. Następnie kondukt pogrzebowy udał się na cmentarz przy ul. Unickiej w Lublinie. Tam w towarzystwie asysty wojskowej cywilni bohaterowie polskiego podziemia antykomunistycznego zostali pochowani.
Tekst i foto Dawid Florczak/IPN Lublin
