Środa 13 września 1939 r. – to najtragiczniejsza data w ponad 300 – letniej historii Frampola. W tym dniu kilkanaście niemieckich samolotów zrównało z ziemią ponad 80 % zabudowań tego tętniącego życiem miasteczka. Liczący wówczas ok. 3 tysięcy mieszkańców Frampol z regularną zabudową, centralnie położonym rynkiem i ratuszem stał się obiektem treningowym dla niemieckiego lotnictwa. Zrzucone na miasto bomby zapalające i burzące obróciły w gruzowisko centrum Frampola i przylegające do niego uliczki wraz z znajdującymi się przy nich budynkami mieszkalnymi oraz gospodarczymi. Niemieckie bomby nie oszczędziły również zabudowań kościelnych, niszcząc górującą nad miastem wieżę kościelną. Jeden ze świadków tak opisywał ten dzień “Nad Frampolem jedno wielkie morze ognia (…) samoloty burzą i zapalają, bez przerwy zasypują ulice i wszystkich ruszających się żywych ogniem broni pokładowej”. Podczas nalotu większość mieszkańców zdołała się ukryć w pobliskich wąwozach, polach oraz na przylegającym do miasta cmentarzu grzebalnym. W czasie bombardowania zginęli zarówno cywilni mieszkańcy jak i przebywający w nim żołnierze Wojska Polskiego. Wielu z mieszkańców, którzy opuścili wówczas Frampol, już nigdy do niego nie powróciło. Ci którzy pozostali z ogromną determinacją i poświęceniem podjęli wysiłek odbudowy rodzinnej miejscowości.
W rocznicę wydarzeń we Frampolu odbyły się uroczystości upamiętniające wydarzenie sprzed 80 lat, w których wziął udział m.in. premier Mateusz Morawiecki. Wśród wydarzeń towarzyszących było m.in. nadanie rondu przy wjeździe do Frampola nazwy 13 września 1939 roku. Organizatorami uroczystości byli Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie, wojewoda lubelski Przemysław Czarnek, marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski
oraz burmistrz Frampola Józef Rudy.
Tekst i foto Dawid Florczak
