150 lat temu urodził się Idzi Benedykt Radziszewski – jedna z osób, które znacząco wpłynęły na losy Lublina i szkolnictwa wyższego w Polsce. Filozof i teolog, ostatni rektor Cesarskiej Akademii Duchownej w Petersburgu i pierwszy rektor KUL (27 lipca 1918 – 22 lutego 1922).
Idzi Radziszewski przyszedł na świat 1 kwietnia 1871 r. w Bratoszewicach, niedaleko Łodzi. Wcześnie odczytał powołanie kapłańskie i w 1893 r. ukończył z wyróżnieniem seminarium duchowne we Włocławku, skąd wyruszył na dalsze studia do Akademii Duchownej w Petersburgu. Po powrocie do kraju przez kilka miesięcy pracował w duszpasterstwie parafialnym i ponownie został skierowany na studia, tym razem do Louvain, na którym doktoryzował się w latach 1898-1900.
Po krótkiej podróży, podczas której poznawał najważniejsze europejskie uniwersytety, m.in. w Anglii, Francji i Rzymie, kolejne lata poświęcił pracy naukowej i wychowawczej jako wykładowca włocławskiego seminarium, a następnie rektor Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu (1914-1918).
Już w 1917 r. wraz z tamtejszą Polonią rozpoczął prace koncepcyjne nad utworzeniem uniwersytetu katolickiego w przyszłej Polsce. Uczelnia miała kształcić inteligencję katolicką i kadry dla odbudowującej się ojczyzny. Rozważano kilka lokalizacji, ostatecznie wybrano Lublin.
W lipcu 1918 r. Konferencja Episkopatu Królestwa Polskiego powołała do istnienia katolicki uniwersytet z siedzibą w Lublinie, we wrześniu zgodę na utworzenie uniwersytetu wydało Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, a w grudniu Uniwersytet Lubelski (taką nazwę uczelnia nosiła do 1828 r.) rozpoczął swoją działalność, tymczasowo – dzięki uprzejmości biskupa lubelskiego Mariana Fulmana – w gmachu seminarium duchownego.
W pierwszym roku funkcjonowania uczelni na uniwersytet zapisało się 399 studentów, a kadrę tworzyło 25 wykładowców. Powstały cztery wydziały Teologiczny, Prawa Kanonicznego i Nauk Moralnych, Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych oraz Nauk Humanistycznych.
Ks. Radziszewski został pierwszym rektorem uczelni, sprawując tę godność do śmierci. Wykładał filozofię i psychologię na wszystkich uniwersyteckich wydziałach. Stworzył podstawy organizacyjne uczelni, zatrudnił kadrę profesorską, tuż przed śmiercią wystarał się o budynek przy Alejach Racławickich, gdzie KUL do dziś ma główną siedzibę.
Był związany z Lublinem jedynie 4 lata, ale znacząco wpłynął na losy miasta, które dziś jest dużym ośrodkiem akademickim. Został zapamiętany jako dobry organizator, człowiek skromny i cichy. Interesował się sprawami studentów i wykładowców, w razie potrzeby wspierał ich materialnie i duchowo. Miał dar nawiązywania kontaktu z ludźmi, był ceniony za tolerancję dla osób innych wyznań i poglądów. W środowisku cieszył się dużym szacunkiem i był niekwestionowanym autorytetem.
Społeczność akademicka KUL uczciła pamięć pierwszego rektora uczelni w czwartek, 1 kwietnia 2021 r. O godz. 12.00 delegacja KUL złożyła kwiaty pod pomnikiem ks. Idziego Radziszewskiego na Skwerze im. abp. Józefa Życińskiego, a o godz. 17.00 w intencji założyciela KUL odprawiona zostanie Msza św. w kościele akademickim.
Źródło: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
