W dniach 12-15 kwietnia 2021 r. zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN pod nadzorem prokuratora OKŚZpNP w Lublinie przeprowadził kolejny etap prac poszukiwawczych na Cmentarzu Rzymskokatolickim przy ul. Unickiej w Lublinie. Ich celem było odnalezienie miejsc pochówku osób straconych w latach 1947-1949 w więzieniu na Zamku w Lublinie.
W wyniku przeprowadzonych prac podjęto szczątki należące do dziewięciu osób, które spoczywały pod trzema współczesnymi mogiłami. Charakter ich pochówku wskazuje, że należały one do więźniów Zamku.
W pierwszej z jam grobowych natrafiono na przemieszane szczątki trzech osób. Zostały one uprzednio wkopane w głąb mogiły, podczas przygotowywania miejsca pod wtórny pochówek z lat dziewięćdziesiątych. W kolejnej jamie grobowej odnaleziono szczątki należące do pięciu mężczyzn. Zostały one wrzucone niedbale do dołu na tzw. zakładkę, przy czym jedna z ofiar spoczywała w pozycji półleżącej. W ostatniej jamie grobowej ujawniono szczątki więźnia złożone twarzą do dołu, w pozostałościach drewnianej skrzyni pozbawionej wieka.
W trakcie wstępnych oględzin ustalono, że wszystkie ofiary nosiły ślady po postrzałach w obrębie twarzoczaszki, których kanały wlotowe zlokalizowane były zarówno z przodu jak i z tyłu głowy. W większości przypadków, oprócz obrażeń postrzałowych głowy, stwierdzono współwystępowanie z nimi postrzałów innych części ciała (klatka piersiowa, kończyny górne).
Analiza obrażeń wskazuje, że większość więźniów zginęła od kul plutonów egzekucyjnych. Co najmniej jedna ofiara została stracona tzw. metodą katyńską, tj. strzałami oddanymi z bliskiej odległości w tył głowy. Wstępny, typowany wiek odnalezionych osób oscyluje w granicach 20-30 lat.
Przy szczątkach ujawniono artefakty: plastikowe i metalowe guziki, fragmenty odzieży i obuwia. Szczególnie cennym znaleziskiem okazał się notes odnaleziony przy jednej z ofiar. Podjęte szczątki kostne zostały przewiezione do Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej UM w Lublinie, gdzie zostaną poddane szczegółowym badaniom medycznym oraz identyfikacji genetycznej. Autorem komunikatu jest Artur Piekarz, naczelnik Oddziałowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Lublinie.
Źródło: Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie
