Państwowe Muzeum na Majdanku to pierwsze w Polsce muzeum martyrologiczne, w którym edukacja historyczna realizowana jest w oparciu o koncepcję pedagogiki pamięci. Jej celem jest zachęcenie uczniów oraz osób dorosłych do podejmowania samodzielnych aktywności, służących zdobywaniu wiedzy o II wojnie światowej i Holokauście. Odbiorcy, wykorzystując możliwość konfrontacji z autentycznym miejscem, dokumentem lub artefaktem, rozwijają umiejętności krytycznego i historycznego myślenia, a także zdolności do empatii. Realizuje się to poprzez udział w zajęciach edukacyjnych połączonych ze zwiedzaniem terenu byłego obozu oraz uczestnictwo w seminariach, projektach czy warsztatach.
W 2021 roku pracownicy Działu Edukacji PMM przygotowali i zrealizowali szereg różnorodnych form aktywności, wydarzeń, a także spotkań dla młodzieży szkolnej, dorosłych i grup zagrożonych wykluczeniem. W ramach pandemicznego wsparcia dla nauczycieli opracowali ofertę edukacyjną dostosowaną do zajęć online, w których uczestniczyło niemal 5000 uczniów z całej Polski i 240 wolontariuszy z Niemiec. Bezpłatny dostęp do wirtualnych lekcji muzealnych w języku polskim, niemieckim i angielskim okazał się niezwykle pomocny i potrzebny odbiorcom, dla których wizyta w muzeum oraz poznanie historii Majdanka były, ze względów finansowych lub lokalizacyjnych, trudne do zrealizowania. Tego rodzaju zajęcia przeprowadzili także pracownicy oddziałów PMM – Muzeum i Miejsca Pamięci w Bełżcu (dla ponad 1600 uczniów) oraz Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze (dla blisko 850 uczniów).
Luzowanie pandemicznych obostrzeń oznaczało jednoczesny powrót do przeprowadzania zajęć w trybie stacjonarnym. W wizytach muzealnych w trzech miejscach pamięci wzięło udział blisko 2500 chętnych z Polski i zagranicy, którzy uczestniczyli w projektach przygotowanych w oparciu o obozowe artefakty, teksty źródłowe oraz relacje byłych więźniów.
Zorganizowany w pierwszej połowie roku krajowy konkurs plastyczny na ilustracje do wybranych fragmentów dziennika byłej więźniarki Majdanka, Jadwigi Ankiewicz, spotkał się z ogromnym zainteresowaniem wśród uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, którzy nadesłali blisko 200 prac. Nagrodzone i wyróżnione spośród nich zostały zaprezentowane podczas wernisażu, a także stały się częścią wystawy czasowej.
Dużym zainteresowaniem cieszyły się też zajęcia dla osób z niepełnosprawnościami. Pokazy muzealiów, zwiedzanie terenu byłego obozu z przewodnikiem, a także zajęcia edukacyjne w formie stacjonarnej i online zostały dostosowane do ich potrzeb. Uczestnicy zapoznawali się z historią miejsca za pośrednictwem pomocy dydaktycznych, takich jak: kopie obozowych artefaktów, modele 3D pomników, mapy tyflograficzne oraz fragmenty dziennika byłej więźniarki Jadwigi Ankiewicz udostępnione w wersji brajlowskiej.
W ramach cyklicznych spotkań z nauczycielami odbyły się dwa wydarzenia o charakterze metodycznym, które zgromadziły ogromną grupę pedagogów z całego kraju.
Szczególnym przedsięwzięciem było zorganizowane w Muzeum i Miejscu Pamięci w Sobiborze międzynarodowe seminarium „Od pamięci miejsc do pedagogiki pamięci”, dedykowane europejskim liderom projektów edukacyjnych. Uczestnicy z Holandii, Niemiec, Słowacji i Polski, zapoznali się w jego trakcie z potencjałem dydaktycznym nowej wystawy poświęconej historii byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze. Podstawowym celem spotkania było porównanie pedagogicznych doświadczeń, refleksja nad współczesnym funkcjonowaniem pamięci zbiorowej i kulturowej, a także sugestie dotyczące kształcenia w miejscach pamięci II wojny światowej.
Więcej: www.majdanek.eu
Link do wideo poświęconego działalności edukacyjnej Państwowego Muzeum na Majdanku: https://www.youtube.com/watch?v=KnjgsVTwPpA&t=90s
foto Państwowe Muzeum na Majdanku
