I takie oto piękne wydawnictwo pojawiło się staraniem Muzeum Lubelskiego. Album pt. „Freski bizantyńsko-ruskie fundacji Jagiełły w kaplicy Zamku Lubelskiego” autorstwa prof. Anny Różyckiej-Bryzek o dwa lata wyprzedza jubileusz 700-lecia nadania praw miejskich Lublinowi przez Władysława Łokietka. Licząca ponad 180 stron publikacja to przedstawienie jedynego w swoim rodzaju miejsca w Europie, które połączyło duchowe i kulturowe wpływy Wschodu i Zachodu i które jest dumą Lublina. Tytułowe freski w pełnej krasie ujrzały światło dzienne po zakończonych pracach konserwatorskich w 1995 roku. Jak czytamy we wprowadzeniu: „(…) freski pokrywające bez reszty sklepienia i ściany kaplicy narodziły się jakby po raz wtóry, uwolnione spod warstw zanieczyszczeń i przemalowań. Uzupełnione tylko w niewielkich partiach ukazują się dziś w swoim pierwotnym zamierzonym przez fundatora i twórców stanie”. I freski zdumiewające swoją królewskością barw, kunsztem wykonania i bizantyńskim rodowodem, i miejsce niespotykane, bo w neogotyckiej kaplicy na jednym ze wzgórz miasta. Staranność albumu polega m.in. na uporządkowaniu wiedzy poprzez zaprezentowanie poszczególnych malowideł względem ich umiejscowienia i ikonograficznego rodowodu, co jest zasługą projektu graficznego i typograficznego autorstwa Jerzego Durakiewicza. I jeszcze bogaty materiał fotograficzny Piotra Maciuka, który ukazuje zarówno poszczególne freski, przestrzeń zamkowej kaplicy, jak również kunszt detali. Bez tego materiału publikacja nie miałaby takiej siły rażenia. Całość i do czytania, i do oglądania z równie dużą przyjemnością i satysfakcją.
Marta Mazurek
Freski bizantyńsko-ruskie fundacji Jagiełły w kaplicy Zamku Lubelskiego, wydanie III, redakcja: Magdalena Janik, Ewa Koszyk-Peciak, Muzeum Lubelskie w Lublinie, Lublin 2015
