tekst i fotografie Iwona Niewczas
Kiedy w lipcu 1961 roku Zbigniew Kędzierski – miłośnik teatru, założyciel i instruktor Puławskiego Teatru Amatorów, prywatnie inżynier budowy mostów, jechał na X Festiwal Lalkowych Teatrów Amatorskich w Chrudnim w Czechosłowacji, nie wiedział, że jego zachwyt, podziw, a nade wszystko artystyczna zazdrość stworzy podwaliny Spotkań, które przetrwa 50 lat. Zaraził swoim pomysłem zorganizowania festiwalu teatrów lalkowych ówczesną Dyrektor Domu Kultury w Lublinie (obecnie Wojewódzki Ośrodek Kultury w Lublinie) panią Irenę Szczepowską-Szychową oraz Związek Teatrów Amatorskich. Te obie instytucje rozpoczęły przygotowania programowe, przy poparciu Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz Centralnej Poradni Amatorskiego Ruchu Artystycznego. Pomysł szybko zdobył poparcie środowiska lalkarskiego, w tym takich osób, jak Władysław Jarema i Henryk Ryl czy w Lublinie Aliny Stanowskiej i Stanisława Iłowskiego.
Pierwsze zebranie inicjatorów odbyło się w grudniu 1961 r., a 29 stycznia 1962 r. było już pierwsze spotkanie Komitetu Organizacyjnego, zaś w dniach 27 czerwca – 3 lipca I Ogólnopolski Festiwal Amatorskich Teatrów Lalkowych, oczywiście w Puławach, stał się faktem. Spotkania od samego początku miały charakter edukacyjny, czego dowodem było prowadzone równolegle Seminarium dla Instruktorów Amatorskich Teatrów Lalkowych. Z czasem nazwa zmieniła się na Puławskie Spotkania Lalkarzy, potem Ogólnopolskie Puławskie Spotkania Lalkarzy, a wydarzenie zagościło na stałe w Puławskim Ośrodku Kultury „Dom Chemika”. W tym roku z powodu remontu nastąpiła zmiana miejsca na Lublin i nazwy na Ogólnopolskie Spotkania Lalkarzy.
Stałym elementem był też aktywny udział Rady Konsultantów, która miała oglądać wszystkie spektakle i pomagać amatorskim zespołom lalkowym (zarówno aktorom, jak i instruktorom) w doskonaleniu umiejętności poprzez omawianie i konsultacje, a także prowadzenie warsztatów tematycznych. Nigdy Spotkania nie miały charakteru konkursu. Prezentowały dorobek wielu entuzjastów sztuki lalkarskiej i były miejscem wzajemnych inspiracji i twórczych pomysłów.
W przeciągu półwiecza swojej działalności Spotkania dopracowały się pewnych stałych form towarzyszących, takich jak pokazy metodyczne zawodowych teatrów lalkowych polskich i zagranicznych, wystawy tematyczne, pokazy filmowe o twórcach i historii teatru lalek. Imprezy integrowały środowisko – Bale Lalkarza, wycieczki turystyczno-krajoznawcze, ogniska, pochody i korowody lalek, grill, gry tematyczne, flashmob’y, tańce uliczne, zabawy animacyjne. Uczestnikom bardzo przydatne były towarzyszące Spotkaniom wydawnictwa – gazetka codzienna „Laluś” redagowana przez uczestników Spotkań oraz zeszyt metodyczny „Poradnik Lalkarza” autorstwa Stefana Gełdona, nestora polskiego lalkarstwa. Od kilku lat dodatkową atrakcją są konkursy ogłaszane przed Spotkaniami dla szerokiego odbiorcy, od przedszkolaka po osoby dorosłe. W tym roku są to – Konkurs na Plakat, Lalkę i Recenzję Teatralną Spotkań (w latach ubiegłych była jeszcze fotografia). Najlepszy plakat stanowi tło graficzne wszystkich druków pojawiających się przy okazji Spotkań, a wszystkie prace plastyczne będą pokazane na dwóch wystawach w Puławach i Lublinie, zaś najlepsza recenzja dodatkowo zostanie zamieszczona na stronie internetowej WOK w Lublinie i przyszłorocznym folderze Spotkań.
Mamy nadzieję, że ta formuła przetrwa kolejne 50 lat. I niech przez te kolejne lata wszystkim miłośnikom i twórcom teatru lalek towarzyszy „Hymn Lalkarza” autora Jana Wilkowskiego do francuskiej melodii ludowej, zawsze śpiewany na otwarcie i zamknięcie wydarzenia.
Szczegóły dotyczące tegorocznego wydarzenia na: www.wok.lublin.pl