W 2020 r. ogólnopolskie Święto Chmielarzy i Piwowarów „Chmielaki Krasnostawskie” świętowało jubileusz 50-lecia. Jednak ze względu na pandemię koronawirusa obchody jubileuszu przeniesione zostały na rok 2021. Festiwal jest wydarzeniem rozpoznawalnym nie tylko w Polsce, ale również na świecie. Przyjeżdżają tu goście z różnych zakątków globu. „Chmielaki” to już marka Miasta Krasnystaw.
Czarny pas w walce o piwo?
Historia „Chmielaków Krasnostawskich” rozpoczęła się 11 września 1971 r. Na początku wydarzenie miało formułę lokalnych dożynek chmielowych, których nierozłącznym elementem było piwo. Z czasem charakter imprezy ewaluował, przekształcając się w ogólnopolskie święto chmielu i piwa. Obecne „Chmielaki Krasnostawskie” to impreza nieporównywalnie większa. Corocznie, podczas tego trzydniowego wydarzenia, kilkadziesiąt browarów oferuje kilkaset marek piwa w przeróżnych piwnych stylach. Browary wystawiają swoje produkty w karczmach, które są rozstawiane wśród zabytkowych kamienic na rynku miejskim oraz na terenie Dworku Starościńskiego. Wielu miłośników piwa i dobrej zabawy docenia „Chmielaki” nie tylko za piwo i występujące tu zespoły, ale także za panującą atmosferę olbrzymiego piwnego pikniku na świeżym powietrzu. Dla organizatorów priorytetem zawsze było i jest do dzisiaj zapewnienie wysokiego poziomu wydarzenia, tj. organizacja wielu imprez towarzyszących oraz zachowanie jak najwyższego poziomu artystycznego podczas festiwalu. – W każdym roku trwania imprezy zapraszani są artyści z pierwszych miejsc list przebojów. Jest wiele imprez towarzyszących – koncertów, wystaw, konkursów czy warsztatów. Poprzednie władze również dbały o dodatkowe atrakcje, zapraszano wielu znanych artystów, jednak najwięcej entuzjazmu wzbudzał oczywiście przyjazd samochodu z piwem. Ustawiały się wówczas długie kolejki, dochodziło też do przepychanek. Sam byłem świadkiem przezabawnej sceny, kiedy to jeden z mężczyzn z taką determinacją starał się dotrzeć do celu, że odciągając innego, niechcący wyciągnął mu pasek ze spodni, co wszystkich zgromadzonych bardzo rozbawiło. Warto dodać, że już wówczas piwo nie pochodziło jedynie z Lubelszczyzny, zjeżdżali się producenci z browarów z całej Polski – mówi burmistrz Krasnegostawu Robert Kościuk.
„Chmielaki Krasnostawskie” pomimo pandemii
Jedną z kluczowych atrakcji „Chmielaków Krasnostawskich” jest „Konsumencki Konkurs Piw”, do którego przystępują zarówno małe browary rzemieślnicze, jak i największe piwne giganty należące do międzynarodowych koncernów. Podczas „Chmielaków Krasnostawskich” w 2019 roku pojawił się pomysł, by w tej rywalizacji mogły wziąć udział browary zagraniczne, zarówno z Europy, jak i świata. Burmistrz Krasnegostawu rozpoczął rozmowy na ten temat z pasjonatami sztuki piwowarskiej spoza Polski. Jednak ubiegłoroczna pandemia wstrzymała te działania. Pierwszy kwartał 2020 r. niezwykle zmienił świat, który dotąd znaliśmy. Dlatego też w 2020 r. „Chmielaki” odbyły się w bardzo odmienionej i okrojonej formule. Nie było to wydarzenie festiwalowe. Udało się zrealizować „Galę Chmielakową”, którą poprzedził „Konsumencki Konkurs Piw”, Półmaraton Chmielakowy oraz kilka mniejszych wydarzeń kojarzonych z „Chmielakami”. Ponadto przygotowana i udostępniona do zwiedzania została Wystawa Chmielakowa w Muzeum Regionalnym. W maratonie ograniczono liczbę osób startujących. Wszystkie imprezy odbywały się z zachowaniem reżimu sanitarnego. W tym roku organizatorzy również nie byli i nie są pewni, czy uda się zrealizować wydarzenie w jego dotychczasowej formule. Przyrost zachorowań na COVID-19 na początku roku i późną wiosną stawiał pod znakiem zapytania możliwość realizacji jubileuszowego wydarzenia. Obserwując jednak w maju i w czerwcu wskaźniki zachorowań, organizatorzy podjęli decyzję o przystąpieniu do prac nad realizacją wydarzenia. W chwili obecnej prace przy organizacji imprezy idą pełną parą. – Choć coraz częściej pojawiają się głosy na temat wariantu delta, którego pierwsze przypadki niestety odnotowano już na Lubelszczyźnie, mam nadzieję, że do 20 sierpnia nie wydarzy się nic, co mogłoby uniemożliwić realizację tego sztandarowego dla Krasnegostawu wydarzenia w dotychczasowej konwencji. „Chmielaki Krasnostawskie” są imprezą masową i w związku z tym co roku są wprowadzane odpowiednie zasady bezpieczeństwa. W sytuacji gdy rząd wprowadzi nowe obostrzenia związane z trwającą pandemią, zostaną one również uwzględnione podczas organizacji imprezy – zapewnia burmistrz Krasnegostawu. Warto zaznaczyć, że tegoroczne „Chmielaki Krasnostawskie” będą okazją nie tylko do delektowania się piwem i dobrej zabawy, ale też do zaszczepienia się przeciwko COVID-19. Czynione są bowiem intensywne starania o uruchomienie podczas wydarzenia mobilnego punktu szczepień.
Mały może lepiej
W ostatnich latach organizatorzy zauważyli, że wśród wystawców, obok popularnych piwnych marek, coraz częściej pojawiają się małe browary rzemieślnicze, hotelarskie, restauracyjne i rodzinne. Na „Chmielakach” odnajdują oni swoich zwolenników, gdyż miłośnicy piwa coraz częściej szukają niepowtarzalnych smaków. To tutaj mogą udać się w podróż po świecie browarów i oryginalnych gatunków piwa. Dlatego w ostatnich latach coraz liczniej przybywają do Krasnegostawu. Tu mogą także zakupić piwo, którego na co dzień nie można kupić w większości sklepów. Konsumenci są coraz bardziej wymagający, dlatego organizatorzy dbają o to, by znaleźli tutaj unikatowe smaki i za rok wrócili po kolejne. Trwająca od ponad roku pandemia oraz wprowadzane ograniczenia spowodowały, że wiele wydarzeń zarówno w 2020, jak i do połowy 2021 r. nie mogło się odbyć. Życie kulturalne zostało podporządkowane ogłoszonemu stanowi pandemii COVID-19. Wiele imprez, w tym m.in. i „Chmielaki”, zostało odwołanych. Dlatego też organizatorzy mają nadzieję, że pomimo istniejących ograniczeń, przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa, w dniach 20–22 sierpnia 2021 r. Krasnystaw stanie się prawdziwą stolicą chmielarzy i piwowarów. – W latach 80. natknąłem się na wzmiankę w nowojorskiej gazecie skierowanej do amerykańskiej Polonii, że przy obecnym tempie rozwoju „Chmielaków” w Krasnymstawie miasto może niedługo stać się niekoronowaną stolicą światowego chmielarstwa. Te słowa, napisane wówczas nieco na wyrost, były dla mnie, jako osoby znającej to wydarzenie, bardzo budujące. Trudno nam równać się z Oktoberfestem monachijskim, mającym kilkusetletnią tradycję, ale nasz festiwal ma już pół wieku i to zobowiązuje. Stworzyliśmy markę rozpoznawalną nie tylko na Lubelszczyźnie czy w Polsce, ale także i na świecie – z dumą stwierdza burmistrz Krasnegostawu.
Najpierw piwo, potem browar
W latach 90. ubiegłego wieku podjęto próbę utworzenia browaru w Krasnymstawie. Uruchomiono produkcję, jednak nie udało się jej utrzymać. Obecnie sektor piwowarstwa przeżywa kryzys z powodu pandemii. Z dnia na dzień branży piwowarskiej przyszło mierzyć się ze skutkami pandemii COVID-19 i gospodarczego lockdownu. Browarnicy i ich partnerzy z jeszcze większym niepokojem patrzą w przyszłość – pogorszenie nastrojów konsumenckich oraz spadek produkcji spowodowany nieodbywaniem się imprez, na długie miesiące zamknięte bary, restauracje i hotele postawiły wiele z tych firm w bardzo trudnym położeniu, a niekiedy na skraju przepaści. Władze miasta mają jednak nadzieję, że podjęte w 2019, a przerwane przez wybuch pandemii rozmowy na temat usytuowania w Krasnymstawie browaru zostaną podjęte ponownie. Warto dodać, że na Lubelszczyźnie, obok dobrze znanego Browaru Perła, prężnie rozwijają się także: Browar Jagiełło, który może poszczycić się ponad 25-letnią tradycją, oraz Browar Incognito z pobliskiego Kraśniczyna, prowadzony przez młodych ludzi, którzy dynamicznie rozwijają się i wchodzą na rynek. Przedsiębiorcy ci w rozmowach z organizatorami „Chmielaków”, prowadzonymi na przełomie 2019 i 2020 r., przejawiali duże zainteresowanie dla pomysłu założenia browaru w Krasnymstawie.
„Chmielaki” dalej rosną
Organizatorzy Ogólnopolskiego Święta Chmielarzy i Piwowarów „Chmielaki Krasnostawskie” co roku dokładają wielu starań, aby impreza ta była dużym wydarzeniem kulturalnym. Wzorem lat ubiegłych miasto kusi szerokim wachlarzem imprez towarzyszących. Dla osób uprawiających sport organizowany jest Półmaraton Chmielakowy oraz Krasnostawski Piknik Paralotniowy „Chmieloty”. Fani zabytkowych samochodów spędzą miło czas podczas „Chmielakowego zlotu weteranów szos”. Wielbicieli płci pięknej organizatorzy zapraszają na Wybory Miss Chmielaków. Dla pasjonatów chmielu i piwa, a także dla chmielarzy organizowana jest „Wycieczka z pianką” oraz Sesja Chmielarska. Podczas „Kiermaszu twórczości ludowej” twórcy ludowi zaprezentują swoje prace na stoiskach zlokalizowanych wokół pięknego Dworku Starościńskiego, który tworzy wyjątkowy klimat. Odwiedzając kiermasz, ma się niepowtarzalną okazję, aby stać się właścicielem oryginalnego rękodzieła, którego na co dzień się nie spotyka. Warto też pospacerować po Krasnymstawie, by poznać jego zabytki, m.in. zabytkowy rynek, kościół św. Franciszka Ksawerego, Ogrody Papieskie czy kolegium pojezuickie. 50. Jubileuszowe „Chmielaki Krasnostawskie” uświetnią występy m.in. Lady Pank, Małgorzaty Ostrowskiej, Cleo, Sławomira oraz Viki Gabor, co na pewno ucieszy młodzież. Widzieliśmy już album, jaki został wydany w związku z jubileuszem, który jest nie tylko bogato ilustrowanym podsumowaniem 50 lat „Chmielaków”, ale także prawdziwym kompendium wiedzy na temat historii „Chmielaków” i warzenia piwa. Zapraszamy do ciekawej lektury w cieniu drzew uroczego krasnostawskiego rynku, na którym chmiel pnie się z donic pod samo niebo.
tekst Anna Ignasiak | foto autorka, Urząd Miasta Krasnystaw
foto wstępne Foto-Sarzyńscy
