Edward Dwurnik – wybitny polski malarz i grafik, jedna z najbardziej rozpoznawalnych osobowości polskiej sztuki współczesnej. Jedyny polski artysta, któremu udało się odnieść międzynarodowy sukces przed transformacją (m.in. udział w “documenta 7” w Kassel w 1982 roku). Także – jedyny artysta, który stał się popularny we wszystkich środowiskach konsumentów sztuki. Niepokorny i prowokacyjny, zmienny i nieprzewidywalny, pełen diabelskiego poczucia humoru, do dziś budzi skrajne reakcje i poruszenie, także wśród twórców najmłodszego pokolenia. Najnowsza wystawa otwarta w BWA Galeria Zamojska poświęcona jest twórczości tego niezwykłego artysty.
Urodził się w 1943 roku w Radzyminie. Mieszka i pracuje w Warszawie. W latach 1963-70 studiował malarstwo, grafikę i rzeźbę w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1965 roku, zainspirowany wystawą prac Nikifora, stworzył pracę (Rysunek nr 1), od której datuje swoją twórczość. Rozpoczął niezależny od toku studiów cykl rysunków i akwarel, a od 1966 obrazów olejnych “Podróże autostopem” – charakterystyczne widoki miast z lotu ptaka, (kontynuowany do dziś). Od 1970 roku powstaje kilkanaście innych cykli malarskich, między innymi w latach 1972 -1978 “Sportowcy” – jedna z najwyżej cenionych obecnie serii malarskich Dwurnika, ukazująca na poły karykaturalnie, na poły komiksowo bohaterów zwykłej PRL-owskiej codzienności. Wśród kolejnych cykli obrazów powstają dwie serie poświęcone tragicznym losom ludzi uwikłanych w historię: w “Drodze na Wschód” (1989-1991), Dwurnik upamiętnia ofiary stalinizmu, a w “Od Grudnia do Czerwca” (1990-1994) ofiary stanu wojennego w Polsce. W twórczości Dwurnika można także znaleźć obrazy niezaangażowane, np. cykl “Błękitne”(lata 90-te), to pozbawione horyzontu, bliskie abstrakcji pejzaże morskie, a “Dwudziesty piąty” barwne abstrakcje w technice action painting. Inne serie to min. “Portret” (od lat 70-tych), “Robotnicy” (lata 80-te), “Niech żyje wojna!” (1991-1993), “Niebieskie miasta” (od 1993), “Diagonalne” (od 1996), “Wyliczanka” (od 1996).
Poza malarstwem Dwurnik uprawia grafikę i rysunek (zarówno autonomiczne serie jak i ilustracje). W ciągu półwiecza wykonał blisko 5 000 obrazów, 14 000 prac na papierze i 3 500 grafik. Lubi projektować monumentalne kompozycje malarskie w przestrzeni publicznej. Stworzył rysunki i gwasze do filmów animowanych „Wawrzyniak, 360 stopni” (2007 r.) ,oraz „Oaza” (2009 r.) w reżyserii Andrzeja Barańskiego. Powstało kilka filmów dokumentalnych o twórczości artysty, m.in.: „Owoce Ziemi” (1977 r.), „Portret z natury” (1984 r.) i „Polska Nike” (1978 r.) w reżyserii Andrzeja Szczygła oraz „Podróże Edwarda Dwurnika” (1995 r.) Grażyny Banaszkiewicz. W 2011 roku ukazał się album ze wszystkimi reprodukcjami cyklu „Sportowcy” .
Twórczość Edwarda Dwurnika towarzyszy nam od kilkudziesięciu lat, stanowiąc swoistą , niepowtarzalną, artystycznie ujętą kronikę życia, obyczaju, materialnego i duchowego zapisu naszej kultury.
Prace prezentowane na wystawie w Zamościu, pochodzą z kolekcji prywatnej. Prezentacje obrazów Edwarda Dwurnika można oglądać do 10 września 2017.
Foto Janusz Zimon
